Kawa speciality to najwyższej jakości kawa, która jest starannie oceniana przez specjalistów na podstawie kryteriów ustalonych przez Specialty Coffee Association (SCA). Aby kawa mogła nosić miano „speciality”, musi zdobyć co najmniej 80 punktów na 100. punktowej skali, gdzie ocenia się m.in. smak, aromat i jakość ziaren. Co warto wiedzieć o kawie speciality? Zapraszamy do lektury!
Czym jest kawa speciality? Kawa najwyższej jakości
Kawa speciality to termin oznaczający kawę najwyższej jakości, która zdobyła co najmniej 80 punktów na 100 w ocenie przeprowadzanej przez ekspertów Specialty Coffee Association (SCA). Jest to kategoria kaw, które wyróżniają się unikalnym smakiem, pochodzeniem oraz sposobem uprawy i przetwarzania. Proces produkcji kawy speciality różni się znacząco od komercyjnych kaw masowych, ponieważ skupia się na precyzji, etycznych praktykach oraz dbałości o każdy etap – od plantacji, przez palenie, aż po zaparzenie. Dzięki temu kawa speciality oferuje wyjątkowe doznania smakowe, często odkrywając unikalne nuty owoców, kwiatów czy czekolady, zależnie od regionu uprawy.
Czym się wyróżnia kawa z segmentu specialty? Proces uprawy i pochodzenie ziaren
Kawa speciality wyróżnia się procesem uprawy, który koncentruje się na małych, często rodzinnych plantacjach, zazwyczaj położonych na dużych wysokościach, gdzie klimat sprzyja rozwojowi ziaren o wyjątkowej jakości. Uprawa na wysokościach zapewnia dłuższy okres dojrzewania owoców, co wpływa na ich złożoność smakową. Ważnym czynnikiem jest również terroir – unikalne warunki środowiskowe danego regionu, takie jak gleba, wilgotność i nasłonecznienie, które nadają kawie niepowtarzalny charakter. Musi być ona uprawiana w specjalnych warunkach mikroklimatycznych.
Zrównoważony rozwój i etyczne praktyk
Kawa speciality często wiąże się z etycznymi praktykami, takimi jak fair trade i direct trade, które zapewniają sprawiedliwe wynagrodzenie dla plantatorów i rolników oraz wspierają zrównoważony rozwój. W przeciwieństwie do masowej produkcji, kawa speciality kładzie nacisk na bezpośrednią współpracę z małymi gospodarstwami, co nie tylko wpływa na jakość ziaren, lecz także wspiera lokalne społeczności. Dzięki świadomej konsumpcji, klienci kawy speciality przyczyniają się do poprawy warunków życia plantatorów oraz ochrony środowiska, w którym kawa jest uprawiana.
Kawa z segmentu speciality coffee – ocena i certyfikacja
Ocena kawy speciality odbywa się według ściśle określonych standardów ustalonych przez Specialty Coffee Association (SCA). Podczas tego procesu eksperci oceniają kawę pod kątem stopnia wypalania ziaren, smaku i aromatu, kwasowości, body oraz ogólnej harmonii. Każdy z tych elementów jest szczegółowo analizowany w trakcie tzw. cuppingu, czyli profesjonalnej degustacji kawowej. Na podstawie wyników kawa otrzymuje ocenę na skali punktowej od 0 do 100. Aby kawa mogła nosić tytuł kawy speciality, musi uzyskać co najmniej 80 punktów, co potwierdza jej wyjątkową jakość i dbałość palarni o nawet najdrobniejsze szczegóły. Taka kawa musi się charakteryzować wysoką jakością, wyjątkowym smakiem i być uprawiana w duchu zrównoważonego rozwoju. Wyniki certyfikacji co roku zapisywane są w Tea & Coffee Trade Journal. Raporty można sprawdzić w internecie.
Smak kawy speciality
Kawa speciality charakteryzuje się unikalnym profilem smakowym, który może różnić się w zależności od regionu, w którym jest uprawiana, oraz od odmiany ziarna – dla przykładu, kawa z Etiopii może mieć nuty owocowe i kwiatowe, podczas gdy kawa z Ameryki Południowej często oferuje smaki czekoladowe i orzechowe. Także świeżość ziaren odgrywa tutaj kluczową rolę – im krótszy czas od palenia do parzenia, tym bardziej wyraziste są aromaty. Również metoda palenia wpływa na ostateczny smak, z jasnym paleniem podkreślającym kwasowość, a ciemnym – pełnię ciała i gorycz. Napar musi smakować w filiżance po prostu dobrze i być pozbawiony defektów!
Jakość kawy ma znaczenie! Metody palenia i przygotowania kawy specialty
W wydobywaniu pełni smaku kawy speciality kluczowe znaczenie ma proces wypalania. Odpowiednie dostosowanie czasu i temperatury palenia pozwala na podkreślenie unikalnych nut smakowych. Jasne palenie zachowuje naturalną kwasowość i owocowe aromaty, natomiast ciemniejsze palenie nadaje kawie głębi i intensywności. Metody parzenia również mają duży wpływ na smak: drip oferuje czysty i wyważony smak, Aeropress pozwala eksperymentować z intensywnością, a Chemex podkreśla delikatne nuty dzięki długiemu procesowi filtracji. To, czy kawa otrzyma certyfikację, w dużej mierze zależy od tego, czy uda się ją odpowiednio wypalić. Obróbka ziarna ma w tym przypadku duże znaczenie.